Nastolatki chcą mieć kontrolę nad pieniędzmi. Nowy Raport pokazuje, jak skutecznie uczyć ich finansów
Czy zdrowych nawyków finansowych da się nauczyć już w wieku szkolnym? Najnowszy raport „Finanse oczami nastolatków – edycja 2025”, przygotowany przez Fundację Trampki na Giełdzie w ramach programu „Ogarnięci finansowo – długoterminowo!”, pokazuje, że edukacja finansowa młodych ludzi działa – pod warunkiem, że jest procesem, a nie jednorazową lekcją.
Raport powstał na podstawie ponad 2 500 ankiet wypełnionych przez nastolatków w wieku 11–19 lat z całej Polski, uczestniczących w stacjonarnych warsztatach edukacyjnych realizowanych w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Badanie miało charakter wieloetapowy – uczniowie odpowiadali na pytania przed warsztatami, tuż po nich oraz po czterech tygodniach pracy z Kalendarzem Finansowym Nastolatka, narzędziem służącym do trenowania codziennych nawyków finansowych
Największa zmiana pojawia się po czasie, praca z Kalendarzem Finansowym Nastolatka zrobiła świetną robotę!
Jednym z najbardziej wyrazistych wniosków raportu jest fakt, że największe zmiany w postawach finansowych nie zachodzą od razu, lecz po kilku tygodniach samodzielnej pracy młodych ludzi z narzędziem edukacyjnym.
Przed udziałem w programie jedynie 46% nastolatków deklarowało, że warto oszczędzać. Bezpośrednio po warsztatach odsetek ten wzrósł do 58%, natomiast po czterech tygodniach pracy z Kalendarzem Finansowym Nastolatka aż 85% badanych uznało oszczędzanie za wartość. Podobny trend widoczny jest w obszarze kontroli wydatków – zdolność powstrzymywania się od impulsywnych zakupów wzrosła z 57% do 67%, a odsetek uczniów deklarujących, że potrafią oszczędzać, zwiększył się z 47% do 62%
Autorzy raportu podkreślają, że dane te jednoznacznie pokazują: zdrowe nawyki finansowe można wytrenować, jeśli młodzi ludzie dostaną odpowiednie narzędzia i czas na ich stosowanie w codziennym życiu.
„Kalendarz powstał z obserwacji, że młodzi wiedzą, iż warto oszczędzać, ale nie wiedzą, jak to robić w praktyce. Zamiast kolejnych treści edukacyjnych jako twórca „Kalendarza Finansowego Nastolatka” dałem im narzędzie do codziennej pracy z własnymi decyzjami finansowymi. Ma zamienić wiedzę finansową w nawyk” mówi Paweł Rygielski, Chief Content Creator w fundacji Trampki na Giełdzie.
„Zadaniem kalendarza nie było więc uczenie teorii, lecz prowadzenie młodych przez realne decyzje i emocje związane z pieniędzmi. To właśnie ta regularność i prostota sprawiły, że kalendarz okazało się tak skuteczny” dodaje Paweł Rygielski.
Dziewczęta wymagają większego wsparcia – i da się je skutecznie wesprzeć
Raport wyraźnie pokazuje, że dziewczęta wchodzą w edukację finansową z niższym poczuciem kompetencji i pewności siebie niż chłopcy. Przed warsztatami jedynie 37% dziewcząt deklarowało, że potrafi oszczędzać, wobec 53% chłopców. Po czterech tygodniach pracy z KFN sytuacja uległa odwróceniu – 63% dziewcząt deklarowało umiejętność oszczędzania, wobec 61% chłopców.
To jeden z najmocniejszych wniosków raportu: odpowiednio zaprojektowana edukacja finansowa wyrównuje szanse i realnie wzmacnia dziewczęta.
Rola domu: rozmowy o pieniądzach robią różnicę
Badanie potwierdziło również ogromne znaczenie środowiska domowego. Nastolatki, z którymi rodzice regularnie rozmawiają o pieniądzach, osiągały wyższe wyniki już na starcie programu – częściej deklarowały umiejętność oszczędzania, większą kontrolę nad wydatkami i lepsze rozumienie finansów.
Jednym z kluczowych wniosków raportu jest potrzeba edukacji finansowej rodziców oraz normalizacji rozmów o pieniądzach w rodzinach – bez tabu i bez straszenia.
Szkoła jako naturalne miejsce edukacji finansowej
Badanie potwierdza, że szkoła jest najlepszym miejscem do prowadzenia edukacji finansowej, o ile ma ona charakter praktyczny i długofalowy. Wszystkie warsztaty programu OFD realizowane były stacjonarnie, w klasach szkolnych, przez doświadczonych mentorów Fundacji Trampki na Giełdzie – praktyków rynku finansowego, którzy pokazują młodym ludziom, jak teoria przekłada się na realne decyzje życiowe.
Raport stanowi nie tylko diagnozę postaw finansowych młodzieży, ale także konkretną wskazówkę dla szkół, nauczycieli, rodziców i decydentów, jak projektować skuteczną edukację finansową od najwcześniejszych etapów nauki.
Raport do pobrania
Pełny raport „Finanse oczami nastolatków – edycja 2025”, zawierający szczegółowe analizy, wykresy oraz komentarze ekspertów, jest dostępny bezpłatnie na stronie Fundacji Trampki na Giełdzie.
Link do Raportu: https://polak-inwestor.pl/raport-trampki-2025
Finansowane ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach projektu
„Ogarnięci finansowo – długoterminowo! Kształtowanie postaw prospołecznych, przedsiębiorczych i krytycznego myślenia odporności na fake newsy u dzieci i młodzieży” w programie „Młodzi Obywatele”.
