Uniwersytety i politechniki są miejscami, w których przeprowadzane są badania naukowe oraz gdzie kształcą się przyszli pracownicy naukowi i inżynieryjni. Jednakże, uczelnie wyższe pełnią także ważną rolę we wspieraniu innowacji technologicznych. W tym celu powstały tzw. centra transferu technologii (CTT), które mają na celu wspieranie przyszłych przedsiębiorców w wykorzystaniu wyników badań naukowych w praktyce. W artykule przybliżymy same zagadnienie organizacji, rolę jaką pełnią oraz zakres jego wsparcia na przykładach.
CTT zajmują się gromadzeniem i upowszechnianiem wiedzy na temat innowacji technologicznych, a także wspieraniem przedsiębiorców w ich wdrażaniu. Oferują także pomoc w szukaniu finansowania na realizację projektów badawczych oraz doradzają w zakresie prawa własności intelektualnej. To organizacja, która realizując programy wsparcia transferu i komercjalizacji technologii i wszystkich towarzyszących temu procesowi zadań, nie jest nastawiona na zysk jednostkowy.
W Polsce działa ponad sto takich ośrodków, a ich liczba cały czas rośnie. Większość z nich działa przy uczelniach technicznych i politechnicznych, jednak coraz więcej jest też takich ośrodków przy uczelniach medycznych i rolniczych. Funkcjonowanie CTT ułatwia transfer wyników badań naukowych do przemysłu, a tym samym przyczynia się do wzrostu innowacyjności polskiej gospodarki.
Najważniejsze funkcje jakie pełnią ctt na uczelniach wyższych
Funkcje centrów transferu technologii na uczelniach wyższych obejmują min.: wspieranie badań prowadzonych przez pracowników naukowych i studentów na uczelniach wyższych, pomoc w opracowywaniu i transferze nowych technologii do przemysłu, wspieranie komercjalizacji wyników badań prowadzonych przez pracowników naukowych i studentów, kształtowanie środowiska sprzyjającego innowacjom i komercjalizacji; wspieranie współpracy między przemysłem a sektorem nauki, czy też udostępnianie laboratoriów i innych zasobów badawczych uczelniom wyższym. Centra transferu technologii na uczelniach wyższych pełnią kluczową rolę w przyspieszaniu przenoszenia nowoczesnych projektów bezpośrednio w szkolnictwo wyższe. Są źródłem wiedzy i doświadczenia w dziedzinie transferu technologii, a także łącznikiem między środowiskami akademickimi i przemysłowymi, które wspierają badania, innowacje i komercjalizację.
Centrum transferu technologii – początki działalności
Według badań przeprowadzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli w 2013 r. , analizie poddano szesnaście szkół wyższych. Spośród niemal 5 tys projektów badawczych o wartości ok 730 tys. tylko 95 projektów zostało skomercjalizowanych. W pierwszej dwójce znalazły się: Politechnika Gdańska i Politechnika Poznańska, które skomercjalizowały 40 i 20 wyników prac badawczych i rozwojowych. Aby bardziej wesprzeć działania prac badawczych na uczelniach powołano CTT, które mogą wspierać uczelnie i ich pracowników w sprzedaży lub bezpłatnym przekazaniu wyników badań naukowych i prac rozwojowych do gospodarki. Ich głównym zadaniem w tym zakresie jest rozpoznanie potrzeb rynkowych, monitoring rynku a tym samym wsparcie i wytyczenie kierunków prac o potencjale wdrożeniowym a także nawiązanie kontaktów z podmiotami, które są zainteresowane ich wprowadzeniem na rynek. W tym celu również niezbędna jest ciągła ocena potencjału technologicznego uczelni
Główne powody niepowodzeń w pierwotnych próbach wprowadzenia projektów badawczych w życie, były związane z bardzo silnymi barierami zewnętrznymi. Pomimo wsparcia i inwestycji środków publicznych w tym zakresie wyznaczono pewne bariery do pokonania. Niektóre z nich to słabe zainteresowanie zewnętrzne, głównie małych i średnich przedsiębiorstw z uwagi na niskie finanse i przyzwyczajenie do prostych technologii czy strach przed ryzykiem niesprawdzonych innowacji. Ale także niewystarczająca motywacja finansowa dla przedsiębiorców, którzy mieli decydować się na nowe technologie, polityka zagranicznych koncernów, które kontrolowały sporą liczbę firm w Polsce wdrażających rozwiązania oparte o jednostki macierzyste, zasady oceny uczelni, koncentrujących się na liczbie zgłaszanych patentów a nie samych wdrożeń projektów czy też mały stopień zaangażowania naukowców we współpracę z przedsiębiorstwami z uwagi na brak min. wpływu na zdobywanie przez nich tytułów naukowych. Powodem stały się również ukierunkowania badań naukowych na badania podstawowe, brak programów i konkursów na ryzykowne projekty innowacyjno-wdrożeniowe a także braki w ramach odpowiedniej kadry, która byłaby w stanie wspomóc transfer technologii i środków na powstanie i rozwój CTT oraz nieprzejrzyste przepisy dotyczące transferu technologii.
Jednak na przestrzeni ostatnich lat, poprzez rozwój i komercjalizację technologii odnotowano wiele zmian w wyznaczonych barierach. System zarządzanią własnością intelektualną czy zmiana dotychczasowych procedur dotyczących procesu transferu technologii, coraz lepiej funkcjonują w praktyce, dając realną szansę na sukces organizacji.Usługi, które są realizowane przez CTT cechuje coraz większy profesjonalizm a tym samym parametry i wyniki przez nie realizowane są coraz bardziej obiecujące. Sprzedaż z wprowadzonych w życie projektów naukowych cieszy się coraz większym zainteresowaniem a tym samym tworzone są również inne ośrodki innowacji min. parki technologiczne czy akademickie inkubatory przedsiębiorczości. Poniżej można zapoznać się z paroma przykładami i praktycznymi rozwiązaniami CTT na Polskich uczelniach wyższych.
Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii – SGH
Jednym z przykładów sprawnie działającego CTT w Polsce, jest przykład uczelni SGH. Jednostka skutecznie zachęca swoich studentów do korzystania z prawa wsparcia dla osób które chcą zacząć działać w biznesie lub podjęły już pierwsze etapy pracy nad projektem. W ramach swoich działań możliwe są konsultacje projektów, wpierając studentów narzędziami oraz wytycznymi co do kierunku rozwoju projektu. Ale także praktyczne wskazówki dotyczące tego, jak rozpocząć działalność a także gdzie i jakimi sposobami szukać wsparcia finansowego.
Oprócz samych konsultacji możliwe jest przystąpienie do klubu przedsiębiorców tj. platformy dzięki której łatwiej jest nawiązać pierwsze kontakty biznesowe, skorzystać ze wspólnego networkingu czy promować swoje pierwsze osiągnięcia w ramach uczelnianych aktywności. Również w ramach działania CTT studenci mogą skorzystać z możliwości przystąpienia do pierwszego środowiska startupowego SGH. A w jej ramach uzyskać dostęp do przestrzeni coworkingowej, mentoringu czy wsparcia pierwszych inwestorów.
Oprócz tego uczelnia oferuje wsparcie biznesu poprzez dołączenie do klubu partnerów – platformy skupiającej firmy współpracujące z uczelnią, udział w szkoleniach, wsparcie w badaniach i analizie, doradztwie finansowym, wsparcie w budowie strategii zarządzania, budowie biznes planu, wsparcie prawne, podatkowe i marketingowe i wiele innych niezbędnych do rozpoczęcia startupu połączonego z efektywnym wdrożeniem technologii w przemysł. Uczelnia cieszy się też zapleczem ponad 800 pracowników z doświadczeniem naukowo-badawczym i biznesowym oraz ponad 100 letnim doświadczeniem w budowaniu projektów i nauce.
W ramach zrealizowanych projektów innowacyjnych pochwalić się może działaniami i wsparciem w analizie modeli realizowanych przez klastry projektów innowacyjnych w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 czy też działaniach w ocenie projektu i potencjału biznesowego dla 26 innowacyjnych startupów medycznych na zlecenie Izby Gospodarczej.
Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii – AGH
Innym przykładem sprawnie działającej CTT na uczelni wyżej, jest rozwiązanie oferowane na Akademii Górniczo – Hutniczej i. Stanisława Staszica w Krakowie. W ramach swoich oddziałów oferuje min. Transfer Technologi, tworząc obszar rozwoju technologicznego startupów. Przede wszystkim jej zadaniem jest połączenie pomysłu biznesowego z partnerem naukowym i technologicznym, wspierającym projekt w wprowadzeniu wyników badań na rynek i aktywne wykorzystanie działań naukowych. Tym samym łącząc potrzeby przemysłu z zespołami naukowców. Dzięki takim rozwiązaniom prace naukowe mają dużo większe i realne szanse na wejście na rynek i tym samym budowę prestiżu uczelni ale również dostarczenie cennych pomysłów młodych i ambitnych ludzi, którzy realnie mogą wpłynąć na poprawę jakości życia. Dział oferuje również młodym naukowcom konsultacje biznesowe a także pomoc w uzyskaniu wsparcia finansowego na realizację danego projektu. Główną misją działu Transferu Technologii jest tworzenie startupów technologicznych opartych na wiedzy i nowoczesnych technologiach.
Innym rodzajem wsparcia w ramach funkcjonującego CTT AGH jest program “Inkubator Innowacyjności 4.0”. Którego głównym celem jest promowanie innowacyjności, osiągniętych już rezultatów naukowych projektów a także tworzenie pomostu między biznes a środowiskiem naukowym. W ramach tego programu możliwe jest również aplikowanie do konkursu, który ma za zadanie pomóc w możliwej kwestii finansowania projektu naukowego. Ten dział również stawia wysoki priorytet na kontakty ludzkie stąd powstanie projektu “Brokerów Innowacji”. W podziale na poszczególne dziedziny AGH studenci mogą uzyskać wsparcie konkretnych mentorów, którzy wesprą ich projekt mocno branżowo.
Oprócz tradycyjnego pomostu biznesu z nauką dział CTT oferuje również niezwykle istotną w dziedzinie nauki ochronę własności intelektualnej. Udostępniając swoim podopiecznym przydatne linki www w tej materii, informacje, kontakty oraz praktyczne pliki. Dla twórców innowacyjnych wynalazków stanowić to może niezwykle wysoki atut w zabezpieczeniu projektu i wypromowaniu ich projektu na zewnątrz.
Centrum Przedsiębiorczości I Transferu Technologii – Uniwersytet Jagielloński W Krakowie
Podobnym przykładem sprawnie działającego CTT na uczelniach oferuje UJ w Krakowie. W ramach swoich działań proponuje podopiecznym wsparcie w identyfikacji i klasyfikacji innowacyjnych rozwiązań, ochronę prawną, wsparcie w badaniu rynku pod kątem użyteczności proponowanego rozwiązania, współpracę z partnerami, ich identyfikację oraz zbadanie potrzeby, czy też wsparcie i promocję podczas tematycznych targów oraz konferencji biznesowych.
Wśród ciekawych osiągnięć działań CTTRU znaleźć można min. projekt dotyczący urządzenia i metody wytwarzania struktur cienkowarstwowych na potrzeby elektroniki i fotowoltaiki, które znajdują zainteresowania wśród technologii przemysłowej. Wyniki tych działań zostały również opatentowane w skali międzynarodowej. Rozwiązanie może mieć szerokie zastosowanie w komercyjnych rozwiązaniach czy też realizacji innych, wspólnych projektów B+R.
Innym praktycznym rozwiązaniem, które zostało wypromowane w ramach działania CTTRU jest sfinalizowanie umowy licencyjnej na rozbudowę technologiczną platformy do dostarczenia leków komórkowych min. stosowanych w podawaniu szczepionek. Co wpływa na skuteczność jej podania do organizmu.
Jeszcze inny przykład stanowić może opracowanie metody hodowli pokarmu dla narybku, stanowiąc alternatywną metodę ich żywienia. Rozwiązanie pozwoli na lepszą jakość pokarmu, co bezpośrednio przekłada się na szansę wydłużenia ich przeżycia i rozwój.
Powyższe praktyczne zastosowania działań CTT na uczelniach wyższych, zarówno oferujących formę inkubacji projektu jak i oferując wsparcie dodatkowych czynników, wykazują wysoki potencjał i realną pomoc we wsparciu działań projektów naukowych oraz połączeniu ich z przemysłem. Spełniając funkcję pomostową między nauką a biznesem, przyspieszając proces ich wdrożenia, pełniąc funkcję wspierającą biznesowo oraz finansowo oraz realnie wprowadzając innowacyjne, technologiczne projekty w życie.
