- 2022 będzie rokiem zmian, przede wszystkim ze względu na regulacje i licencjonowanie platform.
- Rynek będzie mógł dalej się rozwijać jeśli pojawią się wyjścia z inwestycji.
- Zdecydowanie większość inwestorów jest po 30., a często po 40. roku życia.
- Pierwszy krok początkującego inwestora to edukacja, a drugi praktyka na niskich kwotach.
Rozmowę prowadzimy z Marcelem Rowińskim, Prezesem platformy Crowdway, jednej z największych internetowych platform crowdfundingu inwestycyjnego (crowdinvestingu) w Polsce.
Jak rozwijał się crowdfunding inwestycyjny w Polsce w 2021? Jakich kierunków rozwoju oczekujemy w 2022?
Rynek ECF w Polsce z roku na rok regularnie się rozwija z racji na początkowe stadium, w jakim się znajduje. Uważamy, że trend będzie kontynuowany w kolejnych latach, na co wskazuje rozwój tej formy finansowania na świecie i na rynkach inwestycyjnie bardziej dojrzałych. Zainteresowanie tą formą inwestowania stale rośnie, ale żeby był to długoterminowy model finansowania młodych biznesów potrzebna jest edukacja i budowanie świadomości wśród społeczeństwa.
2021 oceniamy w Crowdway pozytywnie. Emitenci, których wspieraliśmy pozyskali w sumie rekordowe 40,3 mln zł. Ten rok miał swoją specyfikę i jego początek był bardzo dynamiczny. Na pierwszy kwartał przypadło ponad 15 mln zł pozyskanych przez emitentów. Z ciekawostek pod koniec roku Kombinat Konopny zebrał 4,5 mln zł w zaledwie 7 minut.
2022 będzie rokiem zmian, przede wszystkim ze względu na regulacje i licencjonowanie platform. Z drugiej strony to sukcesy samych emisji będą zależne od sprawności spółek i kluczowych w nich osób do budowania relacji z inwestorami, transparentnej komunikacji oraz udowadniania swojej sprawności biznesowej. Jako Crowdway w komunikacji z inwestorem możemy wskazać drogę, dobre praktyki czy odpowiednie narzędzia, ale to zespół i jego działanie jest kluczowe.
Warto też dodać, że rynek będzie mógł dalej się rozwijać jeśli pojawią się wyjścia z inwestycji, bo to pokaże, że model finansowania społecznościowego działa zarówno po stronie zbierania środków, jak i zwrotów po stronie inwestorów. W wypadku startupów trzeba uzbroić się w cierpliwość i mieć świadomość, że część odniesie sukces, ale będą też takie, które po prostu upadną. Świadomość inwestorów wobec wysokiego ryzyka, patrzenie na inwestycje w młode, często innowacyjne lub rewolucyjne biznesy w dłuższym okresie będzie kluczowe.
Jakie branże i spółki cieszyły się w 2021 największym zainteresowaniem inwestorów?
W crowdinvestingu ten rok zdecydowanie należał do spółek konopnych, kraftowych i biznesów online. Crowdinvesting dla wielu z nich jest pierwszym krokiem w kierunku debiutu na giełdzie, więc o ile dziś trendy na rynku ECF może nie pokrywają się z trendami giełdowymi, tak mogą mieć wpływ na to, co będzie się działo na NewConnect w kolejnych latach. Strategię związaną z debiutem od początku komunikują spółki Pora na Pola, która chce wejść na NewConnect z końcem 2023 roku, czy Kombinat Konopny.
Dla jakiego typu inwestorów jest crowdfunding inwestycyjny?
Najbardziej zależy nam na tym, aby spółki, które wspieramy pozyskiwały inwestorów świadomych (zarówno czym jest zakup akcji, świadomości stadium rozwoju projektu, a przede wszystkim wysokiego ryzyka). Finansowanie społecznościowe, jak sama nazwa wskazuje, jest nieodłącznie powiązane ze społecznością.
Największym mitem jest to, że głównie inwestują młodzi, w znaczeniu osób w wieku 18-24 lata. Zdecydowanie większość inwestorów jest po 30., a często po 40. roku życia. Ten rozkład jest oczywiście zależny od spółki i branży, jaką prezentuje. Naturalnym jest, że inwestorzy interesują się spółkami i branżami, które znają, korzystają i dostrzegają ich potencjał.
Każdy ma możliwość inwestowania w crowdfundingu inwestycyjnym, ale to nie znaczy, że crowdinvesting jest dla każdego. Trzeba pamiętać o tym, że z taką inwestycją wiąże się wysokie ryzyko, a na potencjalny zwrot trzeba czekać najczęściej kilka lat. Na rynku ECF nie ma płynności jak na giełdzie czy rynkach walutowych, gdzie możliwe jest zawieranie transakcji praktycznie od ręki, choć to ułatwi wprowadzenie regulacji i doanie funkcji tablicy ofert, która będzie służyła za rynek wtórny przy platformie.
Jaką wiedzę powinien posiadać inwestor, aby zacząć inwestować w spółki poprzez emisje crowdfundingowe?
Od strony formalnej dziś nie ma tu konkretnych wytycznych. Wraz z licencjami dla platform crowdinvestingowych ma się za to pojawić podział na inwestora niedoświadczonego i doświadczonego. Ustawodawca zwraca uwagę na ryzyko związane z inwestowaniem w crowdfunding. Więc może żeby nie wchodzić w kompetencje regulatora, powiem raczej, w jaki sposób inwestor może zdobywać wiedzę, żeby łatwiej było mu podejmować decyzje – warto, by zainteresował się branżą, w jakiej działa spółka prowadząca emisję akcji, by jak najlepiej ocenić potencjał wzrostu.
Może wziąć udział w webinarach organizowanych przez spółki, czatach inwestorskich czy innego rodzaju spotkaniach dla inwestorów. Bardzo dużo informacji może znaleźć w mediach czy raportach branżowych. Oprócz wiedzy ważna jest też umiejętność zarządzania finansami osobistymi, zaczynając od podstaw czyli oszczędzania po inwestowanie zgodnie z obraną strategią.
Jak zacząć inwestowanie? Jak postawić pierwsze kroki?
Będę się powtarzał, ale trzeba zacząć od świadomości, że z inwestowaniem łączy się ryzyko, a w wypadku crowdinvestingu wysokie ryzyko. Pierwsze kroki więc powinny kierować do zdobywania wiedzy na temat rynku, sytuacji gospodarczej w kraju czy globalnie. Podstawą jest oczywiście znajomość finansów, umiejętność analizy podstawowych parametrów. Jeśli mamy poczucie, że poruszamy się po rynku finansowym świadomie, warto nie zapominać, że należy śledzić trendy. Ścieżki i narzędzia do nauki są przeróżne, żyjemy w świecie niskiej bariery dostępu do edukacji, bo ta jest bardzo często darmowa w internecie.
Dlatego pierwszy krok to edukacja, a drugi praktyka na niskich kwotach, bo sama teoria to za mało. Musimy też uzbroić się w cierpliwość i patrzeć na inwestowanie w dłuższym okresie, zarządzać emocjami. Na pewno łatwo się opowiada, ale jak widać wymaga to systematyczności i dłuższej perspektywy i świadomości, że nie każda inwestycja będzie udana.
Jakie są największe błędy inwestorów wkraczających na ścieżkę crowdfundingu?
W zasadzie tutaj mógłbym się odnieść do poprzedniego pytania – jeśli pierwsza inwestycja nie jest poprzedzona zdobyciem, chociaż podstawowej wiedzy i świadomości wobec tego, z czym mam do czynienia, brakiem świadomości względem wysokiego ryzyka to jest to nieodpowiedzialne.
Wtedy ciężko mówić o inwestowaniu. Należy także dobrze zapoznać się ze spółką, jej zespołem, który jest kluczowy w realizacji planu. Dobrze jest wiedzieć jak działa model biznesowy spółki i jakie szanse i zagrożenia za sobą niesie. Myślę, że przed podjęciem decyzji o inwestycji każdy powinien przyjąć odpowiednią strategię i zastanowić się, na jaki okres inwestuje, jakiej stopy zwroty może się spodziewać i gdzie mogą się pojawić ryzyka. Bez takiego miniplanu ciężko będzie nam stwierdzić czy po czasie to była dobra decyzja.
Jakiego rodzaju spółek możemy spodziewać się w emisjach realizowanych przez platformę Crowdway w 2022?
Rok 2022 rozpoczyna się emisjami spółek z branży food: Pora na Pola i Intenson. Co do zasady o crowdinvesting mogą starać się projekty posiadające społeczność skupioną wokół projektu i/lub zespołu czy rynku, w którym biznes się rozwija. Zdecydowana większość projektów, która przygotowuje się do swoich emisji w tym roku to projekty, które generują już przychody, a często poszukuje kapitału nie na sam start, ale przyspieszenie rozwoju. Spółki planują też wyjście dla inwestorów głównie przez wejście na giełdę w perspektywie do 3 lat.
Biorąc pod uwagę trendy oprócz projektów z branży spożywczej, możemy się też spodziewać projektu rozwijającego nową technologię czy szeroko rozumianych projektów online. Warto jednak jeszcze raz podkreślić, że kluczowe dla projektu jest posiadanie społeczności, którą jest w stanie zidentyfikować. Z racji na początkowy etap biznesu największa wartość widzą w nim osoby, które z niego korzystają lub rozumieją i dostrzegają szansę na rynku dla danego produktu czy usługi.
O Crowdway:
Crowdway.pl to jedna z największych internetowych platform crowdfundingu inwestycyjnego (crowdinvestingu) w Polsce. Wspieraliśmy emisje akcji rekordzistów ECF: CanPoland, 4,4 mln zł zebrane w ciągu 11 minut, czy Kombinatu Konopnego – 4,2 mln zł w niespełna 40 minut. Promujemy kampanie crowdfundingu udziałowego spółek szybkiego wzrostu i startupów z wielu różnych branż. Zaufali nam m.in.: Coffeedesk, Pora na Pola, Browar Za Miastem czy Farmy Fotowoltaiki.
Od początku naszej działalności pomogliśmy emitentom zebrać łącznie ponad 80 mln zł, a tylko w 2021 roku – ponad 35 mln zł. Dzięki współpracy z Crowdway.pl już 22 kampanie zakończyły się pełnym sukcesem, czyli zebraniem całej wnioskowanej kwoty. Dziesięć spośród tych emisji opiewało na kwoty powyżej 4 mln zł.
Crowdway.pl jest laureatem konkursu Złote Spinacze 2020 w kategorii „PR finansowy i relacje inwestorskie” za emisje dla spółek Janusza Palikota. Za działania dla Kombinatu Konopnego zostaliśmy nagrodzeni srebrnym spinaczem w tej samej kategorii podczas gali Złote Spinacze 2021.
